Campo de concentración en Cedeira

A casa dos meus avós en Cedeira está xusto en fronte do paseo marítimo, no que no ano 2010 fíxose un monolito homenaxeando ás vítimas do campo de concentración de Cedeira.

Foi nesa data na que eu tiven a primeira noticia sobre este tema. Meus avós contáronme que nunhas fábricas de conservas que había na praia, no ano 1937, houbo un campo de concentración. Eles xa non o recordaban porque naceron despois,pero foron ao acto que se fixo en recordo das vítimas e contáronme que houbo fillos dos presos que viñeron dende varios puntos do país, fundamentalmente Asturias, para contar as experiencias dos seus pais.

Na Guerra Civil, ao caer o fronte do norte, moitos soldados republicanos e políticos e familiares trataron de fuxir embarcando en distintos tipos de buques, dende pesqueiros a barcos de pasaxeiros. Estes barcos eran interceptados polos franquistas,  e os capturados eran xulgados e moitas veces internados nestes tipos de campos de concentración. No de Cedeira chegou a haber, no ano 1938, 724 presos. Case todos eran xente nova, a metade menores de 26 anos, incluso atopáronse rexistros dun rapaz de 14 anos e tres de 15. Moitos deles eran executados na praia de Villarube. Aínda que a maioría dos presos eran de Asturias, estaban rexistradas persoas procedentes de case todas as comunidades.

Había unha alambrada de espiño rodeando as fábricas e as condición supóñense moi duras, posto que non estaban acondicionadas en absoluto para acoller  xente nelas.

Algunha xente da vila achegábase para levarlles comida, fundamentalmente peixe que era o que tiñan máis a man.

Resulta irónico que nun lugar no que agora hai un parque no que os nenos xogan tranquilamente, hai uns 75 anos fose un lugar con tanto sufrimento.

Este enlace contén información interesante sobre os presos do campo.

José Garrote Yáñez

O meu bisavó José Garrote Yáñez era, no ano 1936, un mozo que vivía na parroquia de San Román de Montoxo en Cedeira.

Nos primeiros días do levantamento franquista, o Concello de Cedeira declarouse republicano e quixo facer fronte á agresión franquista que viña dende Ferrol.  Por este motivo tomouse a decisión de mobilizar a todos os mozos da vila de Cedeira e máis a súas sete parroquias para enfrontalos aos que viñan cara o pobo dende Ferrol.

Un dos mozos mobilizados foi o meu bisavó que por aquel entón tiña 19 anos. Era alto e fornido e acostumado aos traballos do campo. Cando todos estiveron reunidos no centro da vila repartíronlles armas. Algúns traían fouciñas, gadañas...da casa, pero ao meu bisavó, que non trouxera nada, déronlle un fusil.

O bisavó non tiña conciencia política algunha, e todo aquilo parecíalle algo que non tiña que ver con el. Deron orden de que todos se puxeran por parellas e que camiñaran cara a saída da vila pola recta da Marabilla. O bisavó pensou axiña e berrou algo como : “Eu vou só, por onde vaia eu non me fai falta outro”, e botou a andar cós demais.

Pouco a pouco foise situando “estratexicamente” na beira da estrada e cando puído e aproveitando que era o mes de xullo e o trigo xa estaba alto, tumbouse nel e cando se veu só empezou a subir a costa de Piñeiro agochado no trigo ata chegar a Mosende. Un pouquiño máis abaixo da Pena do Sartego (chea de lendas ao seu redor sobre mouros e meigas) escavou coas mans un furado e enterrou nel o fusil. Do fusil non volvemos saber nada, o bisavó foi mobilizado días despois polo outro bando, que se fixo có Concello de Cedeira. Sufriu a Guerra Civil pero ao seu modo  xa que foi cociñeiro, pero aínda así pensando que a política non era cousa del.

A historia das Médulas

Para variar un pouco esta entrada tratará dos romanos, esta é unha historia concreta que trata sobre as explotacións de ouro que se realizaban no que agora coñecemos coma as Médulas (antigo Monte Medulio). Espero que o disfrutedes.



https://es.calameo.com/books/004564720343740afa858

Arte e crenzas nos castros

Nesta terceira entrada dispóñome a falar da arte e das crenzas das persoas que habitaban os castros, así comprobaremos que utilizaban xoias coma nos, ou que realizaban cerámicas realmente dignas de admirar.

Arte

En canto á arte nos castros, os seus habitantes traballaron a pedra, a cerámica e o metal.

A pedra pode parecer que só a utilizaron para a construción, pero sen embargo a utilizaron para a fabricación de muíños, moldes para a fundición de metais, bebedeiros, etc.

En canto á cerámica, producían obxectos de variadas formas e tamaños, todos con motivos decorativos (aínda que tamén diferentes). As decoracións podían ser a base de círculos concéntricos, triángulos, cordados...que están feitos principalmente a base de incisións ou estampacións.

En canto aos metais, o metal favorito para traballar dos castrexos sen dúbida era o bronce e con el fabricaban caldeiros,empuñaduras, contas para colares, coitelos, puntas de lanzas, etc. E o outro metal que tamén traballaban era o ferro, principalmente para os torques, brazaletes, diademas, amuletos, etc.

Na escultura caben destacar os seguintes esculpidos:

·         Os guerreiros. Trátanse de esculturas de militares en parada. En torno ao seu significado existen hipóteses varias, como poden ser: estatuas honoríficas, funerarias, heroes divinizados...

·         Cabezas humanas. Son encontradas no noroeste peninsular e delas non se sabe moito, só que son similares ás realizadas por romanos.

·         Cabezas zoomorfas. Na maioría delas non é doado recoñecer o animal que pretenden representar, e podería estar cumprindo un papel protector do gando.

·         Sedentes. Eran representacións masculinas e tiñan unha función funeraria (hai moi poucas).

·         Figuras diversas como poden ser estatuíñas ou representacións femininas que teñen moi diversas interpretacións.

·         Decoracións arquitectónicas.

·         Construcións como saunas (moi comúns na cultura dos castrexos)
        Aquí vos deixo o que para min é unhas das xoias máis fermosas, o torques:
                         
                   

Crenzas

O panteón relixioso era numeroso e completábase con cultos ou ritos relacionados con forzas da Natureza. Coñécense centos de nomes de deuses dos castrexos, pero non se coñecen ben a que se dedica cada un ou incluso se algún son o mesmo deus pero con nomes diferentes.

Para facilitar un pouco como falar das deidades castrexas vamos a dividilas en tres categorías:

·         Deidades da primeira función: posuían a soberanía e o poder nun aspecto máxico e xurídico. O máis coñecido destas deidades é coñecido có seu nome romano e é Xúpiter, que recibía culto no cumio dos montes e das montañas.

·         Deuses da guerra ou da segunda función: a este grupo rende culto a aristocracia militar. Son deuses guerreiros que actúan impulsados pola súa “loucura guerreira”. Combaten individualmente, nunca en grupo, e utilizan berros para paralizar ao inimigo.

·         Deuses da terceira función: son os deuses da fecundidade, tanto humana como animal, e da riqueza.

Espero que disfrutedes e aprendades un pouquiño con esta nova entrada.