domingo, 31 de enero de 2016

Loita polo percebe en Cedeira

O día 1 de Xuño do ano 1999 entraba en vigor una norma pola que os percebeiros  de Cedeira xa non podían traballar en moitas zonas da costa nas que, desde sempre o viñan facendo. 

Cambiar unha lei, ás veces, quere dicir que se cambia tamén unha maneira de vivir. Os percebeiros decidiron ir igual a arrincar percebes das penas onde estaba prohibido. Fixérono en sinal de protesta porque, de antemán sabían que non se ían poder vender, así que a idea era facer unha festa aberta ao pobo para que quen quixese, se acercase á lonxa a comer os percebes.

Pero a cousa non ía ser tan doada. A resposta das autoridades foi enviar ás forzas de seguridade a tomaren a mariñeira vila de Cedeira. Pecharon os accesos a ela, de maneira que ninguén podía saír ou entrar e desaloxaron pola forza a lonxa do peixe. Houbo tiros e fume e berros e violencia. Ducias de antedesturbios e garda civil bourando na xente sen facer excepcións, nenos, vellos, mulleres e homes.  Os mariñeiros fixeron unha barricada xuntando 
cousas nunha pila e plantáronlle lume. Algo que pretendían as forzas de seguridade, era requisar os percebes, pero ese foi un obxectivo que non puideron lograr. Os percebes quedaron na lonxa, e cando o enfrontamento finou, celebrouse a festa aberta e a xente da vila acercouse a gozar dos percebes.

O grupo Cempés compuxo dúas cancións para recordar estes feitos: 1 de Xuño en Cedeira (Montecuruto), Que non volvan!
Na primeira canción poden escoitarse audicións dese mesmo día, e na segunda é unha actuación na que na canción narranse os feitos na forma na que o sentiron os loitadores cedeireses.

sábado, 30 de enero de 2016

NUNCA MÁIS, o único berro de xustiza entre tanta inxustiza

Despois de pensalo e repensalo... decidín comezar coas entradas do tema "Galicia Rebelde" por algo que é o máis cercano a min en canto a tempo. 
En novembro do ano 2002 afundiu fronte as costas galegas o buque petroleiro Prestige, que provocou unha inmensa marea negra dende o norte de Portugal ata Francia, e que foi a maior catástrofe ecolóxica de Galicia. A raíz desta catástrofe, as xentes de Galicia, incluída moita xuventude, realizaron unha mobilización social e política denominada Nunca Máis.

A pesar de que eu era moi pequena, recordo bastante ben o día do afundimento do Prestige, porque foi o día en que eu cumpría 4 anos.
Recordo á miña familia moi preocupada, pendentes das noticias, porque eles xa viviran o accidente do petroleiro Mar Egeo, que se incendiou en fronte da Torre de Hércules na Coruña o 3 de decembro de 1992.



No afundimento do Prestige, o buque comeza a perder moito fuel, e na madrugada do 13 ao 14 de novembro, o fuel chegaba ás inmediacións da Coruña, cando afundira a uns 50km mar adentro con respecto ao Cabo Fisterra.

O día 14 pola mañá,  barco atopábase a 3km da costa, pero o seu remolque tardou horas en comezar.
As autoridades deciden afastar o barco da costa e unha vez que está afastado unhas 65 millas da costa (104km) do Cabo Vilán, sábese que continua botando un pouco de fuel, e que o capitán do buque non colaborou nos labores de rescate.

O venres 15 de novembro, as autoridades barallaban o máis probable: que o casco do barco partira en dous, polo que só quedaba o remolque, e o lugar dispoñible era a Ría de Vigo. Este mesmo día son trasladados a terra 5 dos tripulantes, e o capitán pide a súa evacuación, cando chega a terra é detido.

Durante o 16 de novembro, có buque a piques de partir en dous sendo remolcado cara Vigo, as autoridades chegan a dicir que o problema está en vías de solución, algo irónico tendo en conta que neste mesmo día chegou a primeira marea negra ás praias de entre Fisterra e Touriñán. Ademáis, Arias Cañete, afirmou que "se conseguira evitar unha verdadeira catástrofe pesqueira e ecolóxica", quizais era demasiado cedo para realizar semellante afirmación.

O domingo 17 de novembro, López Veiga intenta tranquilizar á poboación: "Non se trata dunha marea negra, só dun vertido de fuel", pero prohibiu a pesca entre Mera e Fisterra.

O 18 de novembro comézase a concesión de axudas aos afectados, que aprobarán antes do Nadal.

Finalmente, o martes 19 de novembro o petroleirogretouse en dúas partes, que afunderon ao cabo dunhas horas. Neste momento o buque atopábase á altura das Illas Cíes. A marea negra xa afectaba a 300km de costa.
Durante os días seguintes vértense en total un resto de 13700 toneladas de fuel, que serían retiradas en 2004.

1 de decembro: en Santiago de Compostela, ten lugar a primeira manifestación Nunca Máis.

2 de decembro: o fuel cobre 164 praias en Galicia, 13 delas afectadas moi gravemente.

3 de decembro: 179 praias son as afectadas, 18 delas moi gravemente.

4 de decembro: o fuel chega á boca das rías de Pontevedra e Vigo, onde 800 barcos e máis de 7000 persoas de a pé e mariñeiros intentan recoller o fuel do mar coas súas propias mans.

Ao longo do mes de decembro:

Descóbrense fugas continuas de fuel na proa afundida do barco. Dúas novas manchas de fuel afloran sobre o lugar do afundimento, estímase que o fuel contido no barco pode continuar verténdose de 5 a 39 meses.
A marea negra entra nas rías de Pontevedra e de Vigo.
Os patróns maior de O Grove e Cangas inician unha folga de fame para esixir máis medios, únense a eles dous patróns máis e cinco mariñeiros.
Moitos mariñeiros galegos deciden saír a buscar chapapote, para así polo menos evitar que chegara a costas, rías e praias.




As praias de Ribeira, Carnota, Corme, Muxía... caen baixo chapapote de 1m de espesor. O Goberno comunica que hai 657 praias afectadas.
Estudantes e profesores de todas Galicia estenden unha cadea humana entre Malpica e Laxe.
Unha nova ondada de fuel cae sobre Carnota e Ferrol.

O 23 de febreiro é convocada unha manifestación masiva en Madrid polo movemento Nunca Máis.

Hoxe, a popa repousa a unha profundidade de 3545  metros e a proa a 3820. Trala extracción dunhas 14000 toneladas en 2004, quedou un resto adherido ás paredes imposible de retirar dunhas 700 toneladas na popa e 300 na proa.

O movemento Nunca Máis actuou durante todo o procedemento de limpeza de chapapote das praias e con multitudinarias manifestacións esixindo verdadeiras solucións para o pesadelo que estaba a vivirse enn Galicia e nas súas costas.

Ademais de todas as especies mariñas, aves e plantas mortas e recollidas debido a esta catástrofe, foi principalmente a marea blanca a que limpiou as nosas praias de todo.
A marea blanca estaba formada por miles de persoas anónimas que acudiron ás praias para limpialas , incluso moita xente de fóra de Galicia ou de fóra de España.




E quizais moitos non coñezan a súa historia pero o máis probable é que o alemán Man fora a persoa que máis sufriu có Prestige.

Man foi un home que chegou a Camelle e enamorouse perdidamente de Galicia , quedouse a vivir na costa de Camelle, onde realizaba diversas figuras con pedras , que coontinúan alí resistindo os temporais. Man vivía alí, era o seu fogar, a súa figura está marcada no muro que rodea as súas esculturas. Pero Man, fíxose aínda máis coñecido cando morreu. Morreu da pena que lle causu a visión do seu fogar arrasado pola marea negra (Camelle foi una zona gravemente afectada).
























No verán do ano 2003 recordo ir á praia de Pantín e do Baleo e non poder meterme na auga porque as plantas dos pés enchíanse de "algo negro que se pega e despois non sae", o chapapote.

Recordo tamén que o meu pai xa non ía a pescar nin a bucear, e de que a min parecíame moi raro porque era verán e normalmente ía varias veces por semana... Pouco a pouco o fun comprendendo, e comprendín tamén que esta foi a mobilización solidaria máis grande que houbo nunca en Galicia, e probablemente en España.

Nunca máis serviu para que todo o mundo nos demos conta de que, ao fin a ao cabo, estamos no mesmo barco.